Elke week verschijnt een column over iets dat opvalt in Australië en wat voor een nieuwsgierige Hollander niet goed te begrijpen is. Nederland en Australië lijken natuurlijk op elkaar, maar dat valt bij nader inzien vies tegen. Een ontdekkingstocht door het onbegrijpelijke Down Under. Fair Dinkum! Echt waar!

Het luchtschrift

De wat ouderen herinneren zich dit nog in Nederland: het is een mooie windstille dag met een strakblauwe lucht. Ineens klinkt het geluid van een klein vliegtuig dat als een stipje hoog in de lucht te zien is. En dan begint de piloot letters te tekenen, veelal reclame. Voor een krant, een sigarettenmerk of wat dan ook.

In Nederland is deze praktijk al vele jaren verboden. Het aantal dagen met een blauwe lucht is al gering, dus waarom moeten die dan door vieze rook uit vliegtuigen worden bedorven? In Australië daarentegen is het luchtschrift nog heel populair. Als de zomer in volle hevigheid is losbarst, dan verschijnen de reclame-vliegtuigjes geregeld aan de horizon.

Iedereen kan in Australië (en andere landen zoals de VS) letters in de lucht laten schrijven, skywirting heet het hier. De thema's? Je geliefde ten huwelijk vragen, reclame maken voor wat dan ook of oproepen om in Jezus te geloven. `Je verloofde zal stomverbaasd zijn als je hem of haar vraagt te trouwen', zegt een Australische website die probeert een huwelijk nog meer bijzonder te maken. Alles mag. Tijdens demonstraties voor een vrij Tibet in Canberra tekende een vliegtuigje de letters Free Tibet in de lucht.

Discussies hierover zijn in Australie ver te zoeken. De bezwaren zijn simpel op te sommen. De vliegtuigen moeten de lucht in en dat kost brandstof. Die letters ontstaan bovendien niet vanzelf. De piloot spuit een soort olie in de hete uitlaatgassen van het vliegtuig en daardoor onstaat een witte streep. En dan is er nog de herrie. Is er eindelijk een mooie dag dat je buiten kunt zitten, dan komen die lawaaierige vliegtuigen met hun gebrom de stilte verstoren.

Deze bezwaren hoor je niet in Australië. Nee, integendeel. Volop wordt er reclame gemaakt om letters te laten tekenen. Voor ongeveer 2000 euro kun je vijftien letters in de lucht laten zetten, die dan afhankelijk van de wind, een minuut of twintig leesbaar blijven. En je bereikt er een enorme schare mensen mee, lokken de exploitanten mogelijk klanten.

Het idee is overigens al oud, heel erg oud. Ergens in de jaren twintig van de vorige eeuw probeerde een krant al lezers te winnen. In het begin was deze vorm van luchtreclame natuurlijk een enorm succes. Vliegtuigen waren er nauwelijks en iedereen keek verbaasd naar boven om te begrijpen wat de letters wilden uitbeelden.

Maar gaandeweg kwam het inzicht in veel landen dat deze activiteit eigenlijk niet kan. In Nederland is het verboden, al mogen er nog wel reclamevlieguitgen door de lucht die een spandoek voortslepen. Onder hele stringente voorwaarden mogen die machines nog de lucht in.

In de VS mag nog wel worden getekend, maar er is debat over. Een paar jaar geleden wilde het Amerikaanse TV station ABC boven vijftien steden een grote rode V laten tekenen om een nieuwe vierdelige science fiction serie aan de man te brengen. Dat leidde tot protesten en een vlammend commentaar in de Washington Post over de verspilling die de vluchten met zich mee brengen. ABC zag af van de stunt.

In Australië gaat het luchttekenen vooralsnog gewoon door. Zolang er geld mee te verdienen is, blijven de vliegtuigjes brommen. Het milieu is best belangrijk, maar de portomonnee nog meer, denken veel ondernemers. En in dit land waar alles mogelijk lijkt, zijn er altijd wel idioten die zo nodig hun geliefde met een hart in de lucht ten huwelijk willen vragen in plaats van het gewoon in een romantisch gesprek op een rots bij zee of zoiets.

Dus knorren de vliegtuigen ijverig door en vervuilen ze de mooie strakblauwe hemel met hun commerciële gewauwel, pseudo-romantische liefdesoproepen en misplaatste oproepen om je tot Jesus te keren.

Jammer van die mooie luchten hier.