Onderzoekscommissie heeft veel kritiek op brandweer en andere hulpdiensten

Het leven komt na de bosbranden langzaam weer op gang

KINGLAKE, 17 AUG. 2009 - De rampzalige bosbranden in de buurt van de Australische stad Melbourne waren zes maanden geleden. En nu al vertonen de zwartgeblakerde bomen tekenen van herstel, want overal schieten jonge loten groen uit de stammen. Er klinken weer vogels in het bos. Mediabureau Onderste-Boven was terug in het gebied dat in februari na felle branden in de as is gelegd, en berichtte daarover voor RTL Nieuws, VRT Journaal en de Volkskrant en omroep LLink. Aanleiding was de presentatie van het interim-rapport over de bosbranden. Er is heel veel fout gegaan.

In het zwaar getroffen dorp Kinglake, zestig kilometer buiten Melbourne, verloopt het herstel minder snel. De ravage van verbrandende huizen en autowrakken is opgeruimd. Het leven op straat lijkt ogenschijnlijk normaal. In de hoofdstraat is het een drukte van belang en de gemeente maait het gras van het plantsoen.
Maar de herbouw van huizen komt traag op gang, weet ook burgemeester Lyn Gunter van de gemeente Murrindindi, waarvan Kinglake deel uit maakt. `Het herstel kost veel tijd’, vertelt ze. `Voor 75 woningen zijn vergunningen verleend.’ In deze gemeente zijn ruim 1200 huizen afgebrand en verloren 106 mensen het leven. `Veel mensen hebben geen beslissing genomen’, zegt Gunter. `Uit ervaringen met eerdere bosbranden blijkt dat ongeveer 40 procent van de getroffen bewoners terugkeert. We hopen dat het hier hoger is.’

Noodwoningen
De meeste caravans die in het dorp stonden, zijn verdwenen. Deze maand hebben de eerste dakloze inwoners van Kinglake een noodwoning betrokken aan de rand van de stad. Er komen vijftig van deze huizen, zodat de bewoners wat comfortabeler dicht bij hun grond kunnen wonen.
Zo hier en daar staat een bord te koop bij een lapje grond. Die bewoners houden het voor gezien. Bewoner Tim Clayton verft een door de brand beschadigde woning. `De vrouw die hier woonde, wil niet meer terug. Ze woont nu ver van de bomen, in het hartje van Melbourne.’ Zelf denkt hij niet aan verhuizen. `Een dergelijk bosbrand doet zich eens per 25 jaar voor. De komende 25 jaar hoef ik me niet druk te maken.’
Hij verloor een deel van zijn tuin en al zijn schuren; zijn huis wist hij te redden. `We herstellen alles zo goed mogelijk en nemen voorzorgsmaatregelen. We planten kastanjes in de tuin, dat zijn bomen die beter tegen de brand zijn bestand. Hier weg? Nee, het is de sfeer van het dorp’, zegt hij.

Demonstratie
Geklaagd wordt er ook in het dorp. Even buiten Kinglake protesteert een twintigtal bewoners tegen het kappen van de bomen. De gemeente heeft besloten alle gevaarlijke bomen te vellen. Volgens de dorpbewoners worden ook bomen die geen gevaar vormen, omgezaagd. `Ik woon daar’, wijst een vrouw  bijna in tranen. `De bosbranden waren erg, maar dat ze alle bomen weghalen, is zeker zo erg.’
De bewoners zijn bezig met de opbouw van hun leven, de brandweer kijkt naar de komende zomer. De afgelopen maanden heeft het nauwelijks geregend in de regio Melbourne, de grond is nog droger dan vorig jaar. `We krijgen mogelijk te maken met zwaardere bosbranden de komende zomer’, voorspelt brandweercommandant Greame Armstrong van de vrijwillige brandweer van Kinglake.
Hij staat voor de kazerne waar de twee brandweerwagens klaar staan om uit te rukken. `We hebben veel geleerd. We zijn nu lichamelijk en geestelijk veel beter voorbereid dan dit jaar’, hoopt hij.

Beeldentuin
Marysville, ongeveer 50 kilometer verder, is ook een zwaargetroffen dorp. Daar heeft de Belg Bruno Torfs een beeldentuin. Hij wist tenauwernood aan de vuurzee te ontsnappen door naar een voetbalveld te vluchten. Daar zag hij hoe zijn beeldentuin, huis en gallerie door de branden werden vernield.

Hij reageert heel nuchter op het ongeluk. Het gebeurt, je moet er niet te lang mee blijven rondlopen en de zaak weer opbouwen, reageert hij. Hij wil niet weg. Overal is gevaar. `Vuur of geen vuur het leven is een avontuur', is zijn devies. Voor de Vlaamse televisie is een impressie gemaakt van het herstel van de beeldentuin en hoe eigenaar Bruno zich redt.

Resultaten onderzoekscommissie
Er komt geen verplichte evacuatie bij bosbranden in de regio Melbourne. De onderzoekscommissie, die de bosbranden van februari heeft onderzocht, acht dwang bij het verlaten van huizen ongewenst en ook niet realistisch. De bosbranden, waarbij 173 mensen omkwamen en ruim 2000 huizen zijn afgebrand, was de ergste ramp in Australië in vredestijd.
Wel vindt de commissie dat de bewoners met meer nadruk moet worden geadviseerd hun huis te verlaten als de branden hevig worden. En als ze vertrekken, dan moeten ze tijdig weggaan en niet wachten tot op het laatste moment. Bij de branden in februari kregen de bewoners onvoldoende waarschuwingen en vaak kwamen die te laat.
Andere belangrijke van de in totaal 51 aanbevelingen:
Bij alle dorpen moet een open plek komen waar de bewoners zich veilig kunnen verzamelen bij een bosbrand. Dat kan een sportveld zijn of een gebied bij de kazerne.
In de dorpen moeten de bewoners met een sirene worden gewaarschuwd, er komt een onderzoek naar de mogelijkheid om per mobiele telefoon te alarmeren.
De communicatie van de hulpdiensten moet verbeteren.