Elke week verschijnt een column over iets dat opvalt in Australië en wat voor een nieuwsgierige Hollander niet goed te begrijpen is. Nederland en Australië lijken natuurlijk op elkaar, maar dat valt bij nader inzien vies tegen. Een ontdekkingstocht door het onbegrijpelijke Down Under. Fair Dinkum! Echt waar!

De tolweg

Natuurlijk Australië heeft tolwegen, dat hebben wel meer landen. Alleen pakt het idee van betalen voor asfalt hier een beetje anders dan in Europa. Moet er in Frankrijk, Spanje of Italië tol worden betaald op de snelweg tussen de steden, in Australië hoeft de portemonnee alleen te worden getrokken op de snelwegen in en door de steden.

Dat pakt een beetje verkeerd uit. Er gaat geen stimulans uit om de snelweg te pakken, anders dan een mogelijke tijdwinst omdat er minder stoplichten zijn. Het gevolg is dat heel veel wegen in Sydney, mede door de tol op de snelwegen, boordevol auto’s staan, ook straten met scholen, woonhuizen en winkelcentra. En daar wil eigenlijk niemand ze hebben. Het idee, zoals in Londen, dat iedere automobilist een heffing betaalt die de stad binnenrijdt, is een brug te ver. Mede doordat er al tol is.

Afrekenen op die tolwegen in Australië is een ander verhaal. Sommige stukken betaald asfalt hebben een huisje bij de oprit waar een meneer of mevrouw de paar dollar, om dat soort bedragen gaat het veelal, in ontvangst neemt. Nieuwere tunnels en wegen hebben dat niet. Daar is het elektronisch tol betalen. Prima natuurlijk, er is geen stommere baan denkbaar dan geld innen langs een snelweg. En, het moet gezegd, het E-tag systeem werkt zonder haperen, althans er wordt niet eindeloos over geklaagd, dus het zal wel goed zijn. Daar kunnen ze in Nederland nog een puntje aan zuigen met het oeverloze gepraat over hoe er eventueel tol geheven moet worden.

In de auto hangt een klein zwart kastje, ter grootte van een luciferdoosje, aan de voorruit. Sensoren bij de tolpoorten lezen de kaart af. De chauffeur hoeft alleen een beetje vaart te verminderen als hij door het poortje gaat. Er klinkt een eenvoudig piepsignaal en klaar is kees. Iedereen moet een beetje geld storten op de kaart en dat wordt automatisch verhoogd als het saldo bijna nul is. De E-tag wordt dus gekoppeld aan een rekening of een creditkaart. Je hebt er bijna geen omkijken naar. Elke maand komt er een overzicht over de tol die is geïnd.

Dit klinkt nogal eenvoudig, maar in sommige gevallen, betaalt de regering de tol weer terug aan de automobilist. Op twee snelwegen mogen automobilisten die een privé-ritje maken hun geld terugvragen. Zakenverkeer is uitgesloten. Ga dat maar eens controleren. Die teruggaaf is dermate ingewikkelde regeling die niet veel mensen de moeite nemen de papierwinkel invullen om een paar dollar terug te krijgen.

En de tol dan maar afschaffen. Nee, dat is een te eenvoudige oplossing voor dit probleem. Maar goed, het is afgezien van de teruggaaf, gemakkelijk en goed georganiseerd. Als je geen elektronisch kastje, zoals een bezoeker uit de provincie die maar zelden in de stad komt, is het knap lastig om de tolweg te gebruiken, zonder al te veel gezeur. Er moet binnen zoveel uur een gratis nummer worden gebeld om de tol te betalen, waarna de tolbeambte op afstand alsnog de paar dollar weet af te troggelen.