Het zal de Nederlander zijn ontgaan, maar in Australië speelt zich een ongekend politiek drama af. In de hoofdrol zijn de Liberals, de oppositiepartij. De partij ook van ex-premier John Howard die Australië bijna twaalf jaar met ijzeren discipline regeerde. Het is een partij die normaal gesproken met een strakke hiërarchie en absolute gehoorzaamheid de belangen van conservatief Australië behartigt.

Nu is de chaos uitgebroken binnen de Australische Liberalen. Zeg maar gerust: de pleuris. Een bloedige revolutie! De edelachtbare liberalen schelden elkaar verrot, de partij doet ervan alles aan om zichzelf met donderend geraas om zeep te helpen. Voor alle duidelijkheid: de Liberals lijken weinig op de Nederlandse liberalen van de VVD. De Australische zusterpartij is tien slagen conservatiever en rechtser. Het homo-huwelijk, euthanasie en abortus zijn voor de Liberals hier onbespreekbaar. De partij is de bakermat van onversneden, ouderwets rechts. De Britse conservatieven zijn verlicht en vooruitstrevend in vergelijking met de Liberals Down Under.

Alle ophef en drama worden veroorzaakt door een wetsvoorstel om de CO2-uitstoot tegen te gaan. De sociaaldemocratische regering van premier Kevin Rudd probeert met een plan voor de handel in emissierechten de grootste vervuilers aan te pakken. Dat werd hoog tijd, want Australië stoot wereldwijd per hoofd van de bevolking het meeste kooldioxyde uit.

Lange tijd heeft Australië de roep om een beter milieu genegeerd; de eigen economie telde zwaarder dan het broeikaseffect. Met de komst van de regering-Rudd is het grootste egocentrisme verdwenen. In vergelijking met Europa stellen de maatregelen (nog) niet heel veel voor. De uitstoot van kooldioxide wordt in 2020 met 5% verminderd ten opzichte van 2000. De regering trekt verder honderden miljoenen dollars uit om de grootste vervuilers te compenseren. Absoluut niet baanbrekend.

Niettemin vonden de Liberalen de wetgeving te ver gaan. De Australische economie zou te veel lijden, was het argument. Het wetsvoorstel sneuvelde daarom een paar maanden geleden in de Senaat, waar Labor geen meerderheid heeft. De regering wilde niet opgeven en begon onderhandelingen om het wetsvoorstel aanvaard te krijgen. Wat volgde, waren taaie gesprekken met de Liberale onderhandelaars, onder wie partijleider Malcolm Turnbull.

Na vijf weken was er een akkoord bereikt: de grote vervuilers (lees de steenkoolindustrie) kregen nóg meer compensatie en de landbouw werd van de plannen uitgezonderd. ‘Een grote overwinning voor ons’, riep de liberale leider vol verve. Maar binnen de partij gistte het verzet van de klimaat-sceptici.

Hoewel Australië bijna dagelijks met de gevolgen van klimaatverandering wordt geconfronteerd – droogte, bosbranden, overstromingen, orkanen, drinkwatertekort – is er een groep liberalen die ontkent dat de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. De leider van de liberalen in de Senaat zei dat alle ongerustheid over de klimaatverandering ‘een complot van links’ is. De klimaat-sceptici gooiden alles in de strijd om het akkoord met de regering over het wetsvoorstel te dwarsbomen.

Leider Turnbull probeerde het tij te keren. ‘Ik ben de leider en ik heb geconstateerd dat er een meerderheid binnen de partij voor het wetsvoorstel is’, riep hij. Tevergeefs. Het was gedaan met de interne partijdiscipline en de loyaliteit aan de leider. De revolte brak uit. De messen werden geslepen en er werden veel, heel veel lelijke dingen gezegd. Er werd niet gelekt naar de media, er was sprake van een gifwaterval naar de pers. De stijl van de liberale leider zou te vergelijken zijn met Robert Mugabe in Zimbabwe, zei een Kamerlid.

Prominente leden van het liberale schaduwkabinet namen ontslag en riepen hun leider Turnbull op om op te stappen. De leider beweerde vol vuur dat zijn collega’s niet in deze tijd leefden en de toekomst van Australië op het spel zetten. Verraad! Laf! Politieke analisten en journalisten zijn sprakeloos: hoe kan een ooit eerbiedwaardige partij met gerespecteerde staatslieden zo imploderen? Dit is politieke zelfmoord in het kwadraat.

Het risico bestaat dat het wetsvoorstel over de emissierechten opnieuw sneuvelt in de Senaat. De regering kan dan vervroegde verkiezingen uitschrijven. De Liberalen, die ver achter staan in de peilingen, wacht dan een verpletterende nederlaag. Een partij die niets wil doen aan klimaatverandering en geen alternatief biedt, is geen optie voor de Australische kiezer.

Het politieke theater rond de Liberals duurt nog even voort. De komende week zal blijken of de politieke leider Malcolm Turnbull voldoende steun heeft. Zo niet, dan rolt zijn kop en kiezen de liberalen hun derde nieuwe leider in twee jaar.

Het is dat John Howard nog leeft, anders zou hij zich twee keer omdraaien in zijn graf.