Strijd op YouTube; actievoerders even gevangen op schip

Japan en Australië liggen op ramkoers over walvisvangst

SYDNEY, 17 JAN. 2008 - Australië en Japan liggen op ramkoers over de Japanse walvisvangst in de wateren rond Antarctica. De Australische regering heeft een licht-bewapend douaneschip ingezet om de ‘barbaarse’ Japanners in de gaten te houden. De walvisoorlog wordt daarnaast op YouTube uitgevochten. Actievoerders van Greenpeace en Sea Sheperd zijn ook met schepen aanwezig, wat de spanningen verhoogt. Het Mediabureau Onderste-Boven volgt de walvisoorlog voor De Pers, de Volkskrant en BNR Nieuwsradio.

De Japanners hebben aangekondigd dat zij in de oceaan tussen Australië en Antarctica bijna duizend walvissen (935 dwergvinvissen en 50 gewone vinvissen) voor ‘wetenschappelijke doeleinden’ gaan vangen. Oorspronkelijk zouden de Japanners ook jacht zetten op vijftig zeldzame bultruggen. Dat voornemen stuitte op bulderend protest van de Australische regering. ‘Wreed en barbaars!’, riep de nieuwe minister van milieu, de voormalige rockster Peter Garrett. Om de spanningen wat te temperen, beloofde de Japanse regering de bultruggen dit jaar ongestoord te laten zwemmen. Maar de vangst op de andere walvissoorten gaat gewoon door.

Het is de Japanners duidelijk geworden: in Australië zit een nieuwe, groenere, regering en die reageert allerminst diplomatiek op de voorgenomen walvisvangst. In tegenstelling tot ex-premier Howard, trekt de nieuwe regering van Rudd openlijk fel van leer. In de Australische media zijn al ongeruste deskundigen aan het woord gekomen, die waarschuwen voor een gewapend conflict met Japan. Zo ver zal het natuurlijk niet komen, daarvoor staan er te veel economische belangen op het spel. Maar de walvisoorlog vertroebelt de betrekkingen tussen Japan en Australië wel.

De spanningen liepen verder op, toen twee actievoerders van de militante groep Sea Sheperd (zeeherder) aan boord van een Japanse walvisvaarder klommen. Hun doel was om ‘een protestbrief aan de kapitein te overhandigen’, maar de Japanners zagen de actie als piraterij en zetten de actievoerders vast. Na dagenlang koortsachtig diplomatiek overleg werden de actievoerders uiteindelijk door het Australische douaneschip aan boord genomen en overgedragen aan het schip van de actievoerders, de Steve Irwin. Dat schip vaart overigens onder Nederlandse vlag.

Ook op YouTube vliegen de verwijten over en weer. Vorig jaar zette de toenmalige Australische minister van milieu een filmpje op het net over het nut en de schoonheid van walvissen, bestemd voor de Japanse (school)kinderen. Die video heeft op YouTube nu een venijnig Japans antwoord gekregen, dat massaal wordt bekeken.

Het tien minuten durende filmpje is op het net gezet door ‘SasukeZ7’. In de professioneel gemonteerde video worden de Australiërs te kijk gezet als racisten, hypocrieten en dierenbeulen.
De video laat teksten in het Engels en Japans zien: 'De Australiërs moeten de walvissen niet gebruiken om hun racistische ideologieën te rechtvaardigen.' Met foto’s van de rassenrellen op het strand van Cronulla in 2005 worden de ‘vreemdelingenhaat en de witte alleenheerschappij’ in Australië aan de kaak gesteld. 'Zijn de Japanners de volgende slachtoffers?'

De anonieme Japanse maker gebruikt in zijn YouTube-filmpje gruwelijke beelden van afgeslachte kangoeroes en dingo’s (‘een beschermde diersoort’). Zo is er te zien hoe Australiërs babykangoeroes tegen een truck dood slaan en op de grond dood trappen. Who cares?, luidt de cynische tekst bij de beelden. ‘Het eten van walvisvlees is niet barbaars’, besluit het filmpje zijn boodschap. ‘ Bedankt voor het kijken’.

Veel Australiërs zijn geschokt en veroordelen de ‘haatdragende propaganda’ op het internet. De nieuwe Australische minister van buitenlandse zaken, Stephen Smith, zei op een persconferentie dat hij de toon van het filmpje ‘absoluut veroordeelt’. "Het is extreem onsmakelijk. Dat is het aardigste dat ik over het filmpje kan zeggen."