Emoties lopen hoog op bij jacht op kangoereos

'Sla kangoeroejong met kop tegen trekhaak dood'

CANBERRA, 11 MAART 2008 - Kangoeroes houden de gemoederen bezig. Er wordt masssaal op de dieren gejaagd, maar over hoe jonge kangoereos preices moeten worden gedood, is in Australië een discussie ontstaan. Gewoon doodslaan tegen een trekhaak, zoals de regering voorstelt? Of toch maar een verbod op de jacht? Voor het RTL Nieuws, VRT Journaal en de Volkskrant maakte mediabureau Onderste-Boven verhalen over het dlemma rond het nationale symbool van Australië.

Overal zitten ze: kangoeroes. Links en rechts van de onverharde door het Namadgi National Park in de buurt van de hoofdstad Canberra. De dieren kijken nieuwsgierig op als er iets of iemand voorbij komt en gaan meteen op de vlucht als ze zich bedreigd voelen. Na een onverwacht geluid springt een groep van zo’n twintig dieren over de goudgele weide. Een echte Australië-ervaring. Maar niet iedereen is zo gelukkig met het nationale symbool van Australië. Boeren vinden dat de dieren hun oogst opvreten, biologen zeggen dat de kangoeroes op sommige plaatsen zo in aantal is gegroeid dat een aantal zeldzame dieren op de rand van uitsterven staat. Dus mag er legaal jacht worden gemaakt op het beest dat wordt gekoesterd op de 1 dollar munt en in het wapen van het land.
Er leven zo’n 50 miljoen kangoeroes in het land, meer dan er Australiërs zijn. Jaarlijks wordt voor 3 tot 4 miljoen dieren een afschotvergunning gegeven. Rond het afschieten van de dieren is een industrie ontstaan, die jaarlijks 120 miljoen euro omzet en naar schatting vierduizend mensen van wat werk voorziet. Het vlees gaat veelal over de grens, Rusland en de landen in de Europese Unie zijn de grootste afnemers. Verder hebben het leer en het bont nog enige waarde. De overheid ziet toe op de jacht. Jaarlijks stelt ze de quota vast. De jagers krijgen plaatjes die ze aan de geschoten dieren moeten bevestigen. Zonder plaatje mag het dier niet worden verhandeld. De jagers halen de kop en achterpoten en de ingewanden eruit. Dan krijgen ze ongeveer 25 cent per kilo. Een volwassen dier weeg enige tientallen kilo’s, Een ochtendje jagen levert al gauw veertig dieren op, ofwel een paar honderd euro.

Pijnloos doden
De jagers moeten zich houden aan de richtlijnen voor het pijnloos doden van kangoeroes. Die regels worden nu herzien. Er staat in waar het dier moet worden geraakt en meer van dat soort details. Een probleem is een vrouwtje met een jong in haar buidel. In de oude richtlijn staat dat het jong moet worden gedood als de moeder is afgeschoten, want zonder moeder heeft het jong geen schijn van kans. Hoe dat dan moet, was onduidelijk. De nieuwe richtlijn, waarop tot begin maart commentaar kan worden geleverd, omschrijft precies hoe de jager een jonge kangoeroe moet doden. `Als een schot door kop of hart niet mogelijk is, is een zware klap tegen de schedel (…) toegestaan. De klap kan worden gegeven met een ijzeren staaf of een waterleidingpijp met een doorsnede van 25 millimeter. Het jong kan ook met de kop tegen een vast metalen object worden geslagen (zoals de trekhaak van een auto).’ De herziening van de richtlijn maakt de dierenbeschermingsgroep Animal LIberation woedend. `Wij zijn bezig met een voorstel om de Europese Unie over halen een importverbod af te kondigen voor kangoeroeproducten, zoals vlees, leer en bont’, zegt Angie Stephenson. De groep werpt zich op als beschermengel voor het nationale symbool. `De manier van jagen is weerzinwekkend.’ Volgens Stephenson is er geen land dat een dergelijke praktijk zou dulden. Ze maakt een vergelijking van het doodknuppelen van zeehonden in Canada, waartegen de halve wereld te hoop loopt. De EU heeft de import van zeehondenbond verboden. In Nederland is dit al van kracht. Iets dergelijks moet er ook voor de kangoeroe komen. De aandacht van de Australische dierenbeschermers gaat uit naar Europa omdat daar veel kangoeroeproducten terecht komen. Ook laat het onderwerp de Australiërs nogal koud. Tegen het doden van walvissen door Japan is veel kritiek, maar wat in eigen land gebeurt, ontlokt nauwelijks discussie.

Uitsterven
Wetenschappers in Canberra kijken anders tegen het probleem aan. `Door menselijk ingrijpen is de belangrijkste belager van de kangoeroe, de dingo, zo goed als verdwenen’, zegt bioloog Arthur Georges van de Universiteit van Canberra. `Er zijn meer weidegronden gekomen en het aantal dieren neemt ongeremd toe’, vertelt hij. Hij is lid van een actiegroep van wetenschappers en natuurbeschermers die wil dat het ministerie van Defensie iets doet aan de kangoeroes in een omheind militair gebied bij Canberra. Het leger laat de dieren zitten, terwijl ze volgens Georges in aantal moeten afnemen. `Allerlei andere oorspronkelijke diersoorten dreigen uit te sterven door de kangoeroe. Er moet wat gebeuren.’ Hoe dat moet, is ook in wetenschappelijke kringen een punt van discussie. Georges noemt alternatieven voor de jacht als het verplaatsen van kangoeroes naar andere gebieden en het gebruik van anticonceptie. `Hiervan is niet zeker of ze effectief zijn’, zegt hij. `Dan moet je nu wel voor de jacht kiezen, de nood is hoog.’ Hij geeft toe dat het voorstel om de jonge dieren dood te slaan tegen de trekhaak niet fraai is. Maar als een moeder is gedood met een jong in de buidel, heeft het jong geen kans en zal sterven van honger en dorst.’ Georges meent dat een vergelijking met het doden van walvissen niet terecht is. `Walvissen zijn bedreigd met uitsterven. Dat is niet het geval met de kangoeroes die in aantal toenemen en problemen veroorzaken.’ Een verbod op jacht, zoals de dierenbescherming wil, vindt hij niet nodig. Sterker nog: `We moeten meer vlees van kangoeroes eten in Australië. Dat is beter dan vlees van geïmporteerd vee als runderen en schapen, die brengen nog meer schade toe aan de natuur dan kangoeroes.’

Hardvochtig
De kangoeroe-industrie vindt dat de dierenbescherming schromelijk overdrijft. `De meeste dieren worden in Australië op een pijnloze manier gedood’, stelt Jean-Paul Bruneteau, kok en lobbyist van de kangoeroe-industrie. Toegegeven, het gaat wel eens verkeerd, maar meestal gaat het goed.’
Ook hij vindt de manier waarop de jongen gedood moeten worden weinig fraai, maar het kan niet anders. `Je moet je voorstellen, veel kangoeroes worden gedood in een uithoek van het land. Vaak kun je een jong niet neerschieten, het zou exploderen. De auto is het enige harde voorwerp dat er is, er zijn geen bomen of iets dergelijks. Maar ik snap dat Europeanen dit hardvochtig vinden.’
Bruneteau is een liefhebber van kangoeroevlees. Hij spreekt in een restaurant waar het gerecht op het menu staat. `En je weet, het is echt gezond. Ik eet al mijn hele leven kangoeroes. Ik was onlangs bij de dokter. Een laag cholesterolgehalte, geen problemen met mijn lever. Ik ben kerngezond’, zegt Bruneteau. Van de dierenbeschermers moet hij niks hebben. `Ze mogen zeggen wat ze willen, maar als je het aan hen overlaat, zouden ze zelf seks verbieden.’