Oproep om meer kamelenvlees te gaan eten

Miljoen kamelen brengen Australiërs
tot wanhoop

ALICE SPRINGS, 23 DEC. 2008 - Australië kent de meest vreemde onderwerpen. In Down Under denk je toch niet echt aan overlast door kamelen. Maar de dieren, strikt genomen zijn het dromedarissen, bezorgen toch echt veel overlast. Voor RTL Nieuws, VRT-journaal, de Volkskrant en de omroep Llink leverde Mediabureau Onderste-Boven een bijdrage.

Maar liefst één miljoen wilde kamelen struinen door het droge rode hart van Australië. Maar om zo’n dier te zien, is niet eenvoudig. Het heeft de afgelopen maanden veel geregend in de woestijn en de beesten zitten overal, vertelt kamelendrijver Neil Waters. `Ik heb mijn kamelen in een weiland van negentig vierkante kilometer, ik heb soms moeite om ze te vinden.’ Waters heeft een kamelenboerderij in de uitgestrekte leegte (outback), ongeveer honderd kilometer ten zuiden van Alice Springs, het oasestadje in het midden van het land. Hij houdt bij Stewart’s Well zeventig beesten op zijn eenzame boerderij langs de weg, waar zo nu en dan toeristen op weg naar de rode rots Uluru stoppen voor een tochtje op de rug van zo’n dier of simpelweg om een foto te maken. Geen kwaad woord wil hij over kamelen horen.`Ze zijn slim, veel slimmer dan een paard. Als je een paard vastbindt en aan zijn lot overlaat, dan gaat ie dood, een kameel zoekt altijd een uitweg.’ December en januari is het rustig op de boerderij. Het wordt overdag veertig graden, domweg te heet voor veel toeristen. Dus heeft Waters, met ruige baard een prototype bewoner van de Australische outback, alle tijd om zijn beesten te laten zien en erover te vertellen.
De dieren op Stewart’s Well maken een rustige vreedzame indruk, maar inmiddels dreigen de kamelen de Australiërs op te zadelen met problemen. Eerder deze maand verscheen een rapport van het Desert Knowledge Cooperative Research Centre in Alice Springs over de schade die de kamelen toebrengen aan het milieu en de nederzettingen in de woestijn. De Australiërs moeten kamelenvlees gaan eten, zeggen de onderzoekers, om het afschieten van 400 duizend kamelen te bekostigen.
Kamelen in Australië? De dieren, strikt genomen zijn het dromedarissen, zijn vanaf 1850 uit het Midden-Oosten ingevoerd en gebruikt voor het vervoer van goederen door de uitgestrekte droge binnenlanden van Australië. Ze waren onmisbaar. De eerste piano arriveerde in Alice Springs op de rug van een kameel, luidt een van de vele talrijke anekdotes. Binnen in de boerderij van Waters hangen zwart-wit foto’s die iets vertellen over de geschiedenis van het transport. Lange rijen zwaar beladen dieren die door een eindeloze vlakte sjokken.

Met de komst van trein en zeker de auto werden ze langzaam maar zeker overbodig. Zo rond 1920 was het kamelentransport over zijn hoogtepunt heen en werden circa tienduizend beesten aan hun lot overgelaten, waarschijnlijk in de gedachte dat ze het niet zouden bolwerken. Maar dat viel tegen. `Het zijn taaie dieren’, zegt kamelendrijver Waters. `Ze kunnen in de zomer vier tot vijf dagen zonder drinken. Ze zijn zeer geschikt om hier te leven.’ Maar niet iedereen is zo positief. `Elke acht jaar verdubbelt het aantal’, zegt ecoloog Craig James van het Woestijnonderzoekscentrum in Alice Springs. `Er zijn nu één miljoen kamelen die als ze honger en dorstig zijn, nederzettingen binnendringen op zoek naar water. Ze gaan dwars door hekken naar plekken waar water beschikbaar is voor vee. Ze maken watertanks kapot. We schatten dat ze in de landbouw jaarlijks 25 miljoen euro schade veroorzaken, veel geld voor boeren die het niet gemakkelijk hebben in dit deel van het land.’ Ook dreigen de kamelen het kwetsbare ecosysteem in de war te gooien. Water is schaars in de woestijn. Alles wat kamelen drinken, is niet meer beschikbaar voor andere inheemse dieren, vertelt collega-onderzoeker Jan Ferguson. `Bovendien eten ze de bomen tot een hoogte van een meter of twee kaal en dat is desastreus.’
De aboriginalgemeenschappen hebben het niet zo op de kamelen, heeft antropoloog Petronella Vaarzon beschreven. `Ze zien de dieren als indringers, de Aboriginals zijn er al tienduizenden jaren, de kamelen pas 150. ``Ze hebben geen droomtijd’’, zeggen de Aboriginals.’ Het is nog niet zo ver dat de dieren Aboriginals verjagen, zegt Vaarzon. `Maar ze voelen zich wel beperkt. Ze gaan niet meer jagen in gebieden waar de kamelen zijn.’ De oplossing ligt voor de hand. Simpelweg afschieten, zeggen de onderzoekers. Ecoloog Craig; `We willen ze niet uitroeien. We willen vierhonderdduizend dieren laten afmaken om de groep onder de controle te houden.’

Alleen is deze operatie kostbaar en dus moet er iets met het vlees en het leer gebeuren, vindt kamelendrijver Dennis Orr met een boerderij in een stoffige buitenwijk van Alice Springs. `Het zou geweldig zijn als er een industrie ontstaat rond de dieren, het vlees is prima. McDonald’s moet camelburgers gaan verkopen.’ De kwaliteit is goed, het vlees is mager en bijna niet te onderscheiden van biefstuk, vertelt de kok van The Overlanders Steakhouse in Alice Springs. Dat restaurant heeft als een van de weinige in het land kamelenvlees op het menu staan, naast andere Australische gerechten als kangoeroe-, emoe- en krokodillenvlees. Orr roemt de kwaliteit van de kamelen in Australië. Ik haal zo nu en dan exemplaren uit het wild voor mijn boerderij en fok ermee. Binnenkort lever ik weer een aantal dieren aan Koeweit. Ja, het is een beetje de omgekeerde wereld. Maar deze dieren zijn de beste in de wereld.’ Waters, op zijn eenzame boerderij, gelooft niet zo wat ze in de stad vertellen. `Ik kan me niet voorstellen dat er zo veel zijn’, schudt hij zijn hoofd. `We hebben net de ergste droogte sinds tijden achter de rug.’ En hij mompelt wat over onderzoekers die zichzelf moeten bewijzen. Hij is niet tegen afschot, maar dan moet er iets met de dieren gebeuren, vindt hij. `Het is zonde om het vlees te laten rotten.’