Wedstrijd in oceaan langs Shark Island minder ontspannend dan gedacht

En dan zwemmen er ineens
twee haaien onder de zwemmers door

SYDNEY, 17 MAART 2009 - Zwemmen in de oceaan is populair in Australië. Elke week duiken duizenden sportieve Australiërs in de golven om een paar kilometer te gaan stoeien met stroming en golven. Haaien dreigen dit zomervermaak te verstoren. Mediabureau Onderste-Boven maakte voor RTL Nieuws, VRT Journaal en de Volkskrant een verslag van een zwemtocht bij Cronulla, een badplaats bij Sydney. Marc van den Broek zwom mee.

Wat hangt die helikopter toch laag. Het water stuift alle kanten op, het lawaai is oorverdovend. De zwemmers bezig met de Shark Island Swim weten niet wat ze overkomt. Het zal wel televisie zijn, alles wat zwemt en beweegt in zee is immers nieuws in Sydney. Oorzaak: haaien.
Maar hier kan toch niets fout gaan. Voor de start van de 2300 meter lange zwemtocht bij de badplaats Cronulla, heeft organisator Frank Doran uitgelegd hoe veilig zijn wedstrijd is. `We hebben zes rubberboten, twee boten van de reddingsbrigade en meer dan honderd leden van de standwacht. De veiligheid van de zwemmers gaat boven alles.’
De schrik zit er goed in bij de inwoners van Sydney. Vorige maand zijn in drie weken tijd drie mensen toegetakeld door haaien. Een duiker mist een hand en een been en twee surfers raakten zwaargewond na een haaienbeet. Elders in de deelstaat hebben haaien al vijf keer toegeslagen, overigens zonder dat er doden zijn gevallen.

Onbezorgde strandcultuur
De roofvissen dreigen een einde te maken aan de onbezorgde strandcultuur, waar het houden van zwemwedstrijden door zee, onlosmakelijk mee is verbonden.. De schrik is niet nodig. Haaiendeskundige prof. dr. Vic Peddemors erkent dat wat er in Sydney is gebeurd, ongewoon is, maar puur toeval. `De slachtoffers waren op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Domme pech. Het zwemmen in zee is veilig. Mensen staan niet op het menu van de haai, en als iemand wordt gebeten, is het een vergissing van het dier.’ Dat er dit jaar abnormaal veel haaien voor de kust van Sydney zwemmen, komt volgens Peddemors door de watertemperatuur. `Op het midden van de zee is een enorme bel warm water van dertig graden. Abnormaal heet. Voor haaien is dat te warm en die zoeken aangenamer water op dichter bij de kust.’

Met deze kennis in het achterhoofd staan de honderden deelnemers bij de startstreep. De omstandigheden lijken gunstig. Er is nauwelijks branding, het water is 23 graden en de beveiliging is optimaal. `Je hebt meer kans om in het verkeer om te komen’, stelt een deelnemer zichzelf gerust. `Ik ben niet bang’, zegt een ander. `Er zijn zoveel mensen. De haaien zijn banger voor ons dan wij voor hen.’ Het startschot klinkt en groep na groep gaat te water voor een tocht die voor velen een strijd is met stroming en golven. Alleen die laagvliegende helikopter halverwege is raar.

Verjaagd
Na de finish komt de onaangename boodschap. Uit de helikopter zijn twee hamerhaaien gespot, akelig dicht in de buurt van de zwemmers. Met boten en de helikopter zijn de dieren verjaagd. `De haaien waren op 250 meter afstand van de zwemmers’, verklaart de wedstrijdleider na afloop. `We hadden niet het idee dat iemand in gevaar is geweest.’ `Oei’, reageert een deelnemer. `Als ik dat had geweten, dan was ik toch een beetje bang geweest.’
De Nederlander Rob van der Sanden zwemt elke week bij Cronulla. `Ik kan me er niet echt druk om maken. Inzee zitten vissen en haaien, het hoort erbij. Ja, op het strand blijven, zeggen ze in Nederland. Ach, dat zijn mensen die als het koud is in hun schaatsen kruipen en op natuurijs gaan schaatsen waar ze dan doorheen kunnen zakken. Kijk, daar moet ik weer niks van hebben.’